Waarom zoveel verschillende pannen?

Als je je gaat verdiepen in pannen blijken er ontzettend veel verschillende typen pannen te koop te zijn. Niemand heeft ze allemaal nodig maar een uitgekiende collectie in je keuken is natuurlijk ontzettend fijn. Om een helpende hand te bieden hebben wij een korte omschrijving van veel soorten pannen gemaakt

Aspergepan

Een aspergepan is vanzelfsprekend wat afmetingen betreft aangepast aan asperges. Het gaat om een hoge maar smalle pan die is voorzien van een mandje en een deksel. Dankzij het mandje kan je de asperges uit de pan halen zonder ze te beschadigen. Handig is dat je een aspergepan ook kan gebruiken voor het koken van spaghetti. Als dit de bedoeling is wel even opletten of het mandje fijn genoeg is.

Au bain mariepan

Een 'au bain marie'-pan gebruik je als je een gerecht heel langzaam wil opwarmen. De pan komt in warm water (letterlijk betekent 'au bain marie' 'bij Marie in bad') en er is dus geen direct contact tussen de pan en de warmtebron. Dit is ideaal voor gerechten en producten die snel aanbakken, schiften of verbranden als chocolade of melk. Het opwarmen gaat heel gecontroleerd.

Bakplaat

Een bakplaat is is misschien niet een klassieke pan, maar hoort toch in deze opsomming thuis omdat veel gerechten klaargemaakt kunnen worden op deze grote plaat. Hoewel het principe simpel is, namelijk een metalen plaat die verwarmt wordt en waarop je je gerechten bereidt, zijn bakplaten in veel vormen leverbaar. Met of zonder anti-aanbaklaag, geschikt voor in de oven of met eigen verwarmingsbron ingebouwd. Op gas of elektrisch. Grote bakplaten worden vaak professioneel gebruikt.

Blinipan

Blini's zijn kleine boekweitpannenkoeken. Een blinipan is een pan die speciaal bedoeld is voor het bakken van deze van oorsprong Oost-Europese pannenkoekjes. Het kan gaan om een kleine koekenpan of een grotere pan met meerdere kleine plekken om meer blini's tegelijk te kunnen bakken. Zo'n pan lijkt dan op een grotere poffertjespan.

Braadpan

Een braadpan wordt gebruikt voor stoofgerechten. Het is belangrijk dat de warmte goed verdeeld wordt. Vaak wordt een braadpan van gietijzer of staal gemaakt. Dit materiaal neemt veel warmte op om deze weer langzaam vrij te geven. Ideaal bij stoven waar je niet een snelle en hoge piek in warmte wil hebben.

Braadslede

In een braadslede wordt meestal vlees, gevogelte of wild gebraden in de oven of op het fornuis. Het zijn over het algemeen rechthoekige bakken van behoorlijke afmetingen. Het is dus belangrijk om voor aankoop te kijken of de braadslede niet te groot is voor je oven.

Cataplana

Een cataplana is een pan die genoemd is naar het gerecht dat je erin bereidt. Het gerecht is een stoofpot met schelpdieren. Een cataplana is een soort dubbele wok die je hermetisch kan afsluiten. Het mooiste is natuurlijk om de cataplana op tafel te openen zodat alle disgenoten mee kunnen genieten van de geur die vrijkomt bij het openen van de klem.

Cocotte

Een cocotte is een kleine vuurvaste schaal met deksel, bedoeld om eten in te bereiden en op te dienen. Ze zien er in veel gevallen decoratief uit. Letterlijk vertaald vanuit het Frans betekent het 'stoofpan'. Cocottes worden zowel van aardewerk als gietijzer gemaakt. Er zijn zelfs mini-uitvoeringen leverbaar waar bijvoorbeeld een voorgerecht voor één persoon in kan.

Crêpepan

Een crêpepan is bedoeld voor het bakken van crêpes, dunne pannenkoekjes. Dit kan natuurlijk in een gewone koekenpan, maar een speciale crêpepan heeft het voordeel dat de rand heel dun is zodat je de crêpes eenvoudig met een spatel kan omdraaien. Dat ook gewone pannenkoeken in een crêpepan gebakken kunnen worden is eigenlijk vanzelfsprekend. Crêpepannen zijn zowel met als zonder anti-aanbaklaag leverbaar.

Dutch Oven

Een 'Dutch Oven' is een dikwandige braadpan die traditioneel van dik gietijzer is gemaakt. Een echte dutch oven is voorzien van de mogelijkheid om hem op een houtvuur te gebruiken. Je kan hem ophangen aan een beugel of op pootjes boven brandende briketten zetten. Ook bestaan er modellen van klei. Ze worden voornamelijk gebruikt voor het bereiden van vlees en stoofpotten als hachee. En dat dus bij voorkeur lekker buiten in de frisse lucht.

Fonduepan

De diameter van een fonduepan is meestal niet te groot zodat de fonduevorken al snel lekker diep in de kaas, olie of bouillon staan. Dit mag natuurlijk ook chocola zijn! De pannen lopen aan de bovenkant iets naar binnen om spetteren tegen te gaan. Fonduepannen zijn er van aardewerk of metaal en kunnen voorzien zijn van glazuur of anti-aanbaklaag. Vaak maken ze deel uit van een fondueset waar ook de warmtebron in de vorm van een gasbrander of elektrische verwarming in is verwerkt.

Frituurpan

Een frituurpan is een pan waarin olie verhit wordt tot ongeveer 180-200 graden Celsius. In de olie past een metalen korf waar het gerecht in wordt gedaan. Meestal gaat het om snacks als friet, frikandellen, bitterballen of kroketten.

Een frituurpan kan op een warmtebron geplaatst worden of voorzien zijn van een ingebouwde warmtebron. Voor thuiskoks is dat over het algemeen een elektrisch verwarmingselement terwijl professionele snackbars een ook kunnen kiezen voor een grote gasgestookte frituurset. Frituurpannen zijn in de keuken de belangrijkste bron van brand en brandwonden. Goed oppassen dus.

Grillpan

Het grillen van vlees, vis of groenten gaat vanzelfsprekend uitermate goed in een grillpan. Grillen gebeurt bij een hoge temperatuur. Hierdoor schroeit het vlees of de vis dicht en blijft het sap behouden. Het vocht dat toch vrijkomt wordt opgevangen in de ruimte tussen de ribbels die een grillpan heeft. Grillpannen kunnen een afneembaar handvat hebben zodat ze ook in een oven gezet kunnen worden. Gietijzer is erg geschikt als materiaal om een grillpan van te maken. Het is goed bestand tegen hoge temperaturen.

Grillplaat

Een grillplaat is vergelijkbaar met een grillpan. Het oppervlakte is vaak wat groter en in tegenstelling tot de pan heeft hij geen steel maar handgrepen. Dat is handig voor het geval je hem in de oven wil zetten.

Hapjespan

Een hapjespan is familie van de koekenpan. Het verschil zit in de hogere rand. Een hapjespan is altijd handig voor het snel opwarmen van restjes. Hapjespannen zijn voorzien van een lange steel. Vaak wordt een deksel meegeleverd zodat je er ook gerechten in kan smoren, sudderen of kan warmhouden. Hapjespannen worden meestal voorzien van anti-aanbaklaag. Zowel de keramische als de teflon-variant komen voor.

Jampan

Een jampan wordt ook wel confituurpan genoemd naar het Franse 'confiture'. Een jampan heeft een goede warmteverdeling. Vandaar dat ze vaak van koper gemaakt zijn. De relatief hoge rand staat schuin zodat je goed kan roeren, zonder dat de jam over de rand spettert.

Koekenpan

Koekenpannen zijn laag en hebben een lange steel. Grote koekenpannen hebben soms een tweede handgreep die ze wat makkelijker hanteerbaar maakt. Afhankelijk van het materiaal waar een koekenpan van is gemaakt kan het gewicht behoorlijk hoog zijn. Koekenpannen zijn vaak van een anti-aanbaklaag voorzien.

Kookpan

De basis van een pannenset wordt gevormd door een aantal kookpannen. Dit zijn rechte pannen met een deksel om vocht- en warmteverlies te voorkomen. Een kookpan heeft twee handgrepen die aan de pan geschroefd, geklonken of gelast kunnen zijn.

Melkpan

Melk heeft de neiging om snel aan te branden. Een melkpan heeft een goede warmteverdeling en eventueel een anti-aanbaklaag. Het is familie van de sauspan, behalve dat de wanden van de melkpan rechter lopen. Een melkpan is voorzien van een steel en soms is er een tuitje (of zelfs twee) om schenken zonder knoeien mogelijk te maken.

Mosselpan

Een mosselpan moet groot zijn. Natuurlijk komt dit doordat een groot deel van de mosselen weer eindigt als afval, maar ook omdat mosselen zich openen tijdens het koken. En er moet ook ruimte zijn om ze om te scheppen. Een mosselpan heeft een hoge deksel en kan van verschillende materialen gemaakt zijn.

Sauspan

Een sauspan is bedoeld om, inderdaad, sauzen te maken. Een goede, egale warmteverdeling is belangrijk. Om die reden zijn koperen pannen populair als sauspan. Een sauspan heeft altijd een steel. De bodem van deze pannen zijn wat afgerond. Goed roeren is belangrijk, vandaar dat ze in veel gevallen een schuine rand hebben: je kan dan makkelijk met een garde aan het werk.

Sauteerpan/Sauteuse

Een sauteerpan of sauteuse wordt minder poëtisch ook wel hapjespan genoemd. Onder dat kopje staat meer informatie.

Soeppan

Een soeppan is een grote kookpan met een hoge rand en een grote diameter. Kortom, de inhoud van een soeppan is groot om lekker veel soep tegelijk te kunnen maken. Een soeppan is voorzien van een deksel en twee handgrepen. Door de grote afmetingen is een soeppan ook handig om grote hoeveelheden te koken tijdens een familieweekend.

Steelpan

Een steelpan is qua vorm vergelijkbaar met een een kookpan. In plaats van twee handgrepen heeft hij een lange steel en eventueel een tweede handgreep voor extra ondersteuning. Steelpannen worden zowel met als zonder deksel geleverd.

Tajine

Vanuit de Noord-Afrikaanse keuken heeft de tajine de oversteek gemaakt naar onze eigen keuken. De tajine is een aardewerken kookpot met een heel hoog deksel, met een soort schoorsteentje. Hierdoor kan stoom ontsnappen en wordt het voedsel in de tajine regelmatig gestoomd. Condens valt voortdurend terug in de schaal tijdens de bereiding. De smaak van het eten blijft hierdoor optimaal. In een tajine kunnen zowel vlees, vis als groenten klaargemaakt worden. Leuk is dat het gerecht in de schaal opgediend kan worden.

Vispan

Een vispan is om te beginnen qua vorm aangepast op het bakken van een vis. In veel gevallen is een vispan ovaal vormgegeven om de vorm van een vis te volgen en te zorgen voor een egale warmteverdeling. De wand van een vispan is niet te hoog zodat van een heel grote vis de staart iets over de rand van de pan kan vallen.

Wadjan

De van oorsprong uit Indonesië komende wadjan lijkt sterk op een wok. Het meest in het oog springende verschil zit in de handgrepen. Een Wadjan heeft twee handgrepen terwijl een wok een lange steel met eventueel een tweede handgreep heeft. Traditioneel worden gerechten in een wadjan lang bereid terwijl wokken sneller gaat. In de praktijk worden in het westen de termen en de toepassing door elkaar gebruikt.

Wokpan

Een wokpan komt uit de Aziatische keuken. De bolle bodem staat stabiel op de grote pandrager van een wokbrander. Bij wokken wordt eten bereid op een hoge temperatuur. Vandaar dat wokbranders zo groot zijn. Een wokpan kan voorzien zijn van een anti-aanbaklaag en een deksel. De handgreep van een wok is lang om het grotere gewicht te kunnen hanteren. Om dezelfde reden hebben ze ook vaak een tweede handgreep.