Hoe verwijder je een chip uit een snede?

Gechipte messen: we krijgen er met enige regelmaat vragen over. Met een chip in een mes bedoelen we geen zendertje waarmee je je mes kunt opsporen, of een gezouten snack. Chips zijn hapjes uit de snede. Beschadigingen die de snede van het mes erg bot maken.

Een chip in de snede kan iedereen overkomen. Door bijvoorbeeld per ongeluk te snijden in een botje of als je een verkeerde snijtechniek hebt gebruikt. Een foutje is snel gemaakt. Door zorgvuldig met je mes om te gaan kun al een hoop ellende voorkomen. Mocht er toch een chip in je mes ontstaan, dan is deze vaak zelf te verhelpen. Hoe? Dat lees je in dit artikel of de onderstaande video!

Waardoor ontstaat een chip?

Een chip ontstaat 9 van die 10 keer door onzorgvuldig gebruik van je messen. De kans op chipping is groter bij dunne, veelal Japanse messen, die vanuit een kleine hoek geslepen zijn en gemaakt van een harde staalsoort. Dit wil natuurlijk niet zeggen dat je deze messen maar beter niet kunt kopen. Het harde staal zorgt er namelijk ook voor dát deze messen zo scherp geslepen zijn dat ze snijprestaties hebben die je met een westers mes eigenlijk niet kan behalen.

Voorkomen is beter dan genezen. Om de kans op chips te verkleinen, dien je natuurlijk te weten hoe zo’n chip ontstaat. Er zijn meerdere oorzaken aan te wijzen, maar de gemeenschappelijke deler? Onzorgvuldig gebruik van je messen.

Gebruik van te harde snijplanken

Van groot belang is daarbij om géén granieten, marmeren of glazen snijplank te gebruiken. Toegegeven: ze zien er vaak prachtig uit, maar plegen keer op keer een aanslag op je keukenmessen. Al deze materialen zijn namelijk harder dan de hardste staalsoorten. In het minst erge geval verbuigt je snede door het snijden op dit soort snijplanken, of wordt deze bot. Maar met een beetje pech breken er stukjes uit en ontstaat er een soort microkartelpatroon. Niets iets waar je op zit te wachten!

Gebruik daarom dus altijd een houten of kunststof snijplank. Deze geven een stuk meer mee. Van belang is vervolgens wel om je keukenmessen te gebruiken op een manier waarvoor ze ook bedoeld zijn. Doorgaans is dat om te snijden. Niet om te hakken dus. Bij de meeste keukenmessen is het niet de bedoeling dat de punt van het mes tijdens het snijden de snijplank verlaat. Zo zorg je ervoor dat het mes het werk doet en niet jouw brute kracht. Wil je botten doormidden slaan? Of een bevroren stuk vlees? Gebruik dan alsjeblieft een hakmes.

De juiste snijtechnieken

Bij zakmessen of outdoormessen is de kans op chipping vanzelfsprekend een stuk groter dan bij keukenmessen. Je gebruikt ze ‘in het wild’ en voor het snijden van talloze materialen. Het is daarbij voorstelbaar dat je per ongeluk eens op een stenen ondergrond stuit of met metaal in contact komt.

Bij keukenmessen is dat normaliter niet het geval. Je gebruikt ze ‘veilig’ in de keuken en kunt door de juiste ingrediënten op de juiste ondergrond te snijden, de kans op chipping behoorlijk beperken. Daarnaast is de snijtechniek bij keukenmessen ook zeer belangrijk.

Keukenmessen hebben niet voor niets de naam keukenmessen gekregen. Ze zijn gemaakt voor het snijden van delicate producten als groente, vlees, kruiden en fruit. Niet voor het openen van (plastic) verpakkingen, blikjes of het vegen van snijwaar van de snijplank. Als je dit laatste doet, gebruik dan de rug van het mes, niet de snede.

Hoe herstel je een gechipte snede? Gebruik een grove slijpsteen

Soms zijn chips duidelijk zichtbaar, maar in veel gevallen zie je het niet eens meteen met het blote oog. Je zult het echter onvermijdelijk merken tijdens het snijden, doordat het mes hapert op een bepaalde plek. Wanneer dit het geval is, is het geen tijd voor paniek. Je hoeft je mes niet weg te gooien. Sterker nog waarschijnlijk is de snede nog gewoon zelf ter herstellen!

Wanneer is een mes te erg beschadigd? In onze ervaring is een hap van meer dan 2 mm diep, te groot om zelf bij te slijpen. Je moet dan zo veel materiaal weg nemen dat het niet realistisch is om het mes nog te slijpen. Neem in dat geval contact op met ons of een professionele messenslijper.

Het idee dat je materiaal wegslijpt totdat de chip helemaal weg is en de snede weer mooi recht is. Dit houdt in dat je over de gehele lengte van de snede evenveel materiaal moet wegnemen. Je wilt immers het profiel (de vorm van het lemmet) zoveel mogelijk behouden. Het wegnemen van een relatief grote hoeveelheid staal is dus onvermijdelijk.

Hiervoor heb je in begin grof slijpmateriaal nodig, dat snel staal verwijdert en niet (snel) slijt. Ga bij voorkeur voor gediamanteerde of keramische slijpstenen met een lage korrelgrootte Zeker niet hoger dan 200 grit. Bekijk hier al onze extra grove slijpstenen. Nadat je de chip verwijderd hebt slijp je de snede weer scherp met fijnere slijpmiddelen.

Het slijpen

Of je nu slijpstenen, een vijl of een slijpsysteem gebruikt: het zal wellicht verleidelijk zijn om de snede haaks op de slijpsteen, dus in een hoek van 90 graden, te zetten. Dat is niet wat je wilt omdat de snede van je mes een U- in plaats van een V-vorm zal krijgen. Hierdoor is het mes ‘achter de snede’ te dik en uiteindelijk niet goed scherp te krijgen. We slijpen op dezelfde manier als je het mes gewoon scherp slijpt.

Plaats het mes in de juiste slijphoek op de grove slijpsteen en haal het mes meerdere keren over de slijpsteen heen. Wissel regelmatig tussen beide zijden en slijp beide zijden even vaak om de snede mooi gelijk te houden. Wanneer ben je klaar? Als de chip niet meer voelbaar of zichtbaar is!

Gebruik je slijpstenen om een chip te verwijderen, dan adviseren we een iets andere techniek te gebruiken dan je wellicht gewend bent bij ‘gewoon’ slijpen. Je maakt nu geen ‘snijdende’ beweging van hiel naar punt, maar meer korte op en neergaande bewegingen over de breedte. Op deze manier kun je sneller meer materiaal wegnemen.

Slijpsystemen of slijpmachines met grove slijpstenen of slijpbanden zijn ook geschikt. Bijvoorbeeld de Work Sharp Ken Onion Knife & Tool Sharpener.