50 tinten molenmes: hoe onderhoud ik mijn molenmesje?

Het Robert Herder molenmes is het meest populaire keukenmes van de afgelopen 100 jaar. Geroemd om de extreme scherpte en de uitstekende prijs-kwaliteitverhouding is dit het beste aardappelschilmes wat er is.

De scheermes-achtige scherpte komt enerzijds door de klassieke Solinger Dünnschliff; het van boven tot onder zeer dun uitslijpen van het gehele lemmet. Het koolstofstaal wat gebruikt is voor het lemmet, is de andere bepalende factor. Hierdoor snijdt het molenmes scherper dan vrijwel ieder ander schilmesje.

Doordat er relatief veel carbon in het staal zit is het lemmet erg hard, maar hierdoor niet roestvast. Dit betekent dat het mesje snel verkleurt, zeker wanneer er bijvoorbeeld fruitzuren in het spel zijn. Afhankelijk van wat je gesneden hebt kun je verschillende tinten grijs op het lemmet aantreffen. Dit wordt ook wel patina genoemd en is niets om je zorgen om te maken. De patina zorgt er deels voor dat het mes op lange termijn minder roestgevoelig is. Roestvrij zal het mes echter nooit worden, daarom is goed onderhoud erg belangrijk. Dit voorkomt ook dat de patina afgeeft op het product wat je aan het snijden bent.

Afwassen van een molenmesje

Na gebruik moet je het mesje goed afwassen met een druppeltje afwasmiddel en heet water. Laat hem dus niet liggen tot na het toetje, of zelfs na het ontbijt. Dan weet je zeker dat je mesje van grijs naar oranje gaat.

Vaatwasser: nooit doen!

Martel jouw molenmesje niet in de vaatwasser. Buiten het feit dat de agressieve reinigingsmiddelen in het vaatwasserblokje het staal ruïneren, is ook het houten handvat niet blij met de hitte en vochtigheid in de vaatwasser. Tel daar bij op dat het de scherpte niet ten goede komt wanneer het mesje door het bestekmandje heen gehusseld wordt en je begrijpt waarom wij vaatwassers en keukenmessen geen goede combinatie vinden.

Olie voor een gesmeerd resultaat

Wanneer je het lemmet en handvat dan ook regelmatig even behandelt met een drupje olie weet je zeker dat jouw molenmes zijn naam waar blijft maken. Zeker wanneer je het mes langere tijd niet gebruikt zorgt een drupje olie ervoor dat je het mes gerust in de lade kunt laten liggen. Hiervoor kun je verschillende soorten olie gebruiken zoals olijfolie, zonnebloemolie of arachideolie. Traditioneel gezien wordt er in Japan Camelia-olie gebruikt. Deze olie hebben wij van Nesmuk in ons assortiment. Het is overigens geen makkelijk te vinden olie, in Nederland is hij over het algemeen wat lastiger te verkrijgen.

Roest verwijderen

Als het goed is kun je jouw molenmes met bovenstaande tips goed roestvrij houden. Heb je jouw molenmes toch een keer per ongeluk in de gootsteen laten liggen? Dan is er gelukkig nog geen man overboord. Het is namelijk goed op te lossen.

Methode 1: de Naniwa Rust Eraser

Met de Naniwa Rust Eraser kun je de roest als het ware uitgummen. Het gummetje polijst het metaal wel, dus wees bedacht op krasjes of een dof effect. Het mes zal nooit meer als nieuw worden. Binnen een paar minuutjes heb je jouw molenmesje weer helemaal blank. Wanneer de roest of de zwarte kleur diep ingebeten is zul je wel merken dat het lemmet niet helemaal egaal meer is.

Het hoogbejaarde molenmesje hieronder hebben we, heel stom, in zout water gehouden en vervolgens laten opdrogen. Alsof dat niet genoeg was hebben we het daarna nog een keer gedaan. En daarna nog een keertje. En dan tussendoor nog een paar dagen in laten werken. Heel dom van ons.

Op bovenstaande foto staan twee molenmesjes. De bovenste van de twee mesjes is op de foto gezet voor het gebruik van de Rust Eraser. Behoorlijk aangetast dus. De onderste is exact hetzelfde mes, maar dan behandeld met de Rust Eraser. En dat binnen vijf minuten. Eventueel nog een keertje over een slijpsteen en het mesje is weer goed te gebruiken. 

De Naniwa Rust Eraser is niet alleen te gebruiken op molenmesjes, maar ook voor het verwijderen van oppervlakteroest op beitels of ander gereedschap.

Methode 2: slijpen op een slijpsteen

Wanneer je een fijne slijpsteen hebt kun je het lemmet daarop gewoon vlak slijpen. Door de Dünnschliff is het hele lemmet vlak uitgeslepen dus zullen zowel de zijkant als de snede de steen raken. Slijp het mes voorzichtig aan beide zijden. Zorg er wel voor dat je de slijpsteen na afloop netjes schoon maakt. Wanneer er (verroeste) koolstofstalen deeltjes op de slijpsteen achter blijven, kunnen deze namelijk verder roesten.